همشهری- عمادالدین قاسمیپناه: پس از پایان فاز اول واکسیناسیون که شامل کادر درمان و بیماران خاص بود، حالا نوبت به سالمندان کشور در فاز دوم رسیده است. با تعدادی از کسانی که اطلاعات ارتباطی آنها موجود است، تماس گرفته شده و برای دریافت دوز اول واکسن از آنها دعوت شده ، اما در این میان، سالمندانی هستند که هیچ راهی برای ارتباط با آنها وجود ندارد. بلاتکلیفی مردم تا جایی پیش رفته که وزارت بهداشت تصمیم گرفته، سامانهای را طراحی کند تا سالمندان بدون نیاز به خروج از منزل و همراه داشتن مدارک فیزیکی و بهمنظور جلوگیری از ازدحام در مراکز بهداشتی، ثبتنام کنند. این درحالی است که در چنین مواقعی امکان از کار افتادن سامانه بهعلت ورود ناگهانی مردم برای ثبتنام متصور است.
تستهای امنیت و پایداری
یک منبع مطلع از فرایند طراحی سایت ثبتنام واکسیناسیون در گفتوگو با خبرنگار همشهری در مورد احتمال از کار افتادن یا بهاصطلاح داون (down) شدن سامانه میگوید: این سامانه به وسیله کارکنان سامانه سیب، در حال طراحی است. همچنین این سامانه در مرحله تستهای فنی امنیت و پایداری است که به وسیله مرکز ماهر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاستجمهوری در حال انجام است.
او با اشاره به تمهیدات اندیشیده شده، تأکید میکند که «سامانه ثبتنام واکسیناسیون در کشور ما از کار نمیافتد، چراکه ما تجربه فراخوان عمومی را در چند مورد داشتهایم و بعید است که این سامانه با مشکلی مواجه شود.»
ضرورت راهاندازی سایت
یکی از مباحثی که بین مردم و حتی کارشناسان مطرح میشد، این بود که سازمان ثبت احوال دادههای مردم، ازجمله سن افراد را در اختیار دارد. بنابراین راهاندازی چنین سامانهای ضرورت ندارد.
این کارشناس فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه سازمان ثبت احوال از محل دقیق زندگی و شماره تلفن افراد خبر ندارد، ادامه میدهد: «حتی این احتمال وجود دارد که افراد مشمول واکسیناسیون در فاز دوم که از سن بالایی برخوردارند، شماره تلفنی به نام آنها ثبت نشده باشد. در این شرایط یکی از اعضای خانواده یا آشنایان، ثبتنام این فرد را انجام میدهد و پس از راستیآزمایی، پیامی برای ثبتنامکننده ارسال میشود تا فرد مشمول واکسیناسیون از زمان و مکان تزریق واکسن مطلع شود.»
این منبع آگاه به همشهری میگوید: «یکی از نکات جالب این سامانه این است افرادی که قبلا تحت هرعنوان به مراکز بهداشتی و پایگاههای سلامت مراجعه کردهاند یا از بیمههای سطح یک مانند بیمه سلامت ایرانیان، برخوردار بودهاند، بدون مراجعه به پایگاههای سلامت و بدون ثبتنام با آنها تماس گرفته میشود.»
تسهیلگر ارتباط با مشمولان
قرار بر این است که این سامانه بهعنوان تسهیلکننده ارتباط با مشمولان واکسیناسیون، پس از ثبت آدرس و کدپستی محل سکونت آنها، نزدیکترین مرکز بهداشتی را معرفی و زمان مشخصی را اعلام کند تا از ازدحام پرهیز شود.
این کارشناس راهاندازی این سامانه را اقدامی ارزنده میداند؛ چراکه علاوه بر پرهیز از مراجعه حضوری به مراکز بهداشتی، آرامش و رفاه سالمندان را تامین میکند.
رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور هم اخیرا در واکنش به توییت یکی از کاربران که از مفقود شدن مدارک هویتی یک سالمند در مسیر مراجعه به مرکز بهداشتی خبر داده بود، نوشته است: «سامانهای برای ثبتنام الکترونیکی واکسن ذیل دامنه سلامت وزارت بهداشت با بهرهگیری از سرویسهای هویت و شاهکار پیادهسازی شده است و پس از آزمونهای امنیت و پایداری در دسترس عموم قرار میگیرد و براساس اولویتها، ثبتنام انجام خواهد شد.»
با راهاندازی این سامانه، همچنین کسانی که کارت ملی آنها هنوز به دستشان نرسیده، میتوانند به راحتی ثبتنام کنند. درواقع برای ثبتنام در سامانه فقط اطلاعات شناسنامهای مورد نیاز است.
ابتکار عمل در مورد خاص
این کارشناس با تأکید بر این که طراحی سامانه مبتنی بر استثنائات نیست، میگوید:«بهعبارت دیگر، طراحی سامانه ثبتنام باید بهگونهای باشد که حدود 90 تا 95درصد مردم را پوشش دهد و حدود 5درصد دیگر براساس ابتکارات عملی (initiative) واکسینه شوند. مثلا اگر در استانی، کسانی هستند که شناسنامه ندارند، از یک مدل خاص یا برای چینیهایی که اکنون در ایران حضور دارند، از ابتکار عمل دیگری بهره بگیریم تا آن بخش حداقلی که دیتای آنها را در اختیار نداریم، وارد فرایند واکسیناسیون شوند.»
نظر شما